ciasteczkaWażne: Pozostawiamy ciasteczka. Przeglądając nasz serwis AKCEPTUJESZ naszą politykę prywatnościOK, schowaj.

 

Magazyn Kulturalno-Krajoznawczy GÓRY IZERSKIE

GÓRY IZERSKIE na wyciągnięcie ręki
 

• start  » Historia  » Dawne górnictwo w śląskich Górach Izerskich

Napisany: 2009-04-13

Dawne górnictwo w śląskich Górach Izerskich

Początki wydobywania kruszców na terenach Gór Izerskich należy powiązać z działalnością górników walońskich. Oni to, a następnie górnicy czescy i niemieccy, w wiekach od XII do XIV poszukiwali w tych górach oraz w Karkonoszach, rud metali i drogich kamieni

Piastowie śląscy również nie pozostawali obojętni na potencjalne bogactwa ukryte na tych terenach. W czasach Henryka Brodatego, około 1200 r., w okolicach Lwówka zaczęto kopać w poszukiwaniu złota. W piśmie biskupa wrocławskiego Konrada z 1435 r. wzmiankowana jest kopalnia znajdująca się w Mirsku. Co jednak miałoby być w niej wydobywane - nie wiadomo.

Największy rozwój górnictwa był rozpoczęty odkryciem w okolicach Gierczyna pokładów kasyterytu (ruda cyny). Nastąpiło to przypadkiem. Dwaj górnicy, Jan Weise i Mateusz Söhnel, pochodzący z Jachymowa w Czechach, w 1512 lub 1517 r. kopiąc studnię natrafili na cynę. Ich nazwiska zostały uwiecznione w dwóch szybach kopalni "Stary Dziad" ("Altvater") i można je było przeczytać jeszcze w 1843 r. Prawdopodobnie najstarszą zachowaną kopalnią na tym terenie jest umiejscowiona niedaleko Przecznicy sztolnia "Trzech Braci" ("Drei Brüder"). Została ona uruchomiona w 1551 r. i jest, w dniu dzisiejszym, najlepiej zachowanym ze zlokalizowanych obiektów podziemnych. Pewnym jest, że jakieś prace były prowadzone w tej kopalni jeszcze w 1795 r. Nie można wykluczyć poszukiwania lub wydobywania w tej kopalni również rud kobaltu. Pierwsza pewna wiadomość o pracach górniczych pochodzi z 1572 r., kiedy to Urząd Górniczy we Wrocławiu polecił Janowi Bronnerowi ze Świdnicy przeprowadzić badania probiercze. W poleceniu tym jest mowa o czynnej kopalni, należy więc przyjąć, że wydobycie prowadzono wcześniej. Pierwszymi kopalniami rud cyny w okolicach Gierczyna były "Stary Dziad", "Psi Grzbiet" i "Czerwony Ranek" ("Altvater", "Hundsrücken" i "Morgenröthe"). Kopalnie "Altvater" i "Hundsrücken" powstały w 1575 r. "Kopalnia "Hundsrücken" potwierdzona jest w źródłach już w 1591 r. Górnicy sprowadzeni byli z Saksonii, spod Schneebergu. Nieco później uruchomiono jeszcze jedną kopalnię zwaną "Bogate Szczęście" (działała do 1767 r., kiedy to uznano jej pokłady za wyeksploatowane).

O różnorodności złóż może świadczyć fakt, że w roku 1616 norymberski gwarek, niejaki Beier, rozpoczął prace nad wydobywaniem miedzi występującej w Gierczynie. Prace wydobywcze przerwał wybuch wojny 30-letniej. Wiadomo też, że w wydobywana ruda zawierała także srebro.
Osiedlanie górników doprowadziło do powstania wioski Przecznica i Gryfowskiej Doliny (Greiffenthal - dziś nie istniejąca). O skali robót może świadczyć informacja, że w 1578 r. w procesji związanej z poświęceniem dzwonu w Gierczynie wzięło udział ponad 500 górników i robotników kopalnianych. Z cyny wydobytej w okolicznych kopalniach wykonane zostały dwa świeczniki do kościoła w Gierczynie. Pod chórem kościelnym znajdował się namalowany herb górniczy.

W okresie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), której działania w wielkim stopniu dotknęły okolicę (krzyż w herbie Mirska symbolizuje cierpienia tutejszych mieszkańców w czasie tej wojny; miasto kilkukrotnie płonęło, szerzyła się dżuma, okolice były plądrowane przez walczące wojska, zamek Gryf był w tym okresie kilkukrotnie oblegany i szturmowany, zdobyty raz, przez Szwedów pod dowództwem generała Torstensona), wydobycie w kopalniach przerwano. Dłuższy czas kopalnie stały nieczynne. Chronili się w nich uciekinierzy, przechowywano w nich cenniejsze przedmioty.

Tagi: · kopalnia · sztolnia · rudy cyny

Linki: · Izerskie górnictwo niedawno i teraz · Gierczyn · Kotlina

© Góry Izerskie 2006-2023

http://www.goryizerskie.pl

kontakt redakcja facebook prywatność spis treści archiwum partnerzy też warto

 

 

 

Polecane: safari Kenia montaż haków holowniczych wyposażenie magazynów sprzątanie Wrocław