TERYT i urzędowy chaos

W Polsce stosujemy kilka źródeł nazw miejscowych. Jednym z nich jest utworzony 15 grudnia 1998 r. Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (w skrócie TERYT), prowadzony przez Główny Urząd Statystyczny. Teoretycznie zawiera nazwy wszystkich wyszczególnionych w urzędowych dokumentach miejscowości, tworzących bogatą i złożoną sieć osadniczą miast, dzielnic, osiedli, wsi, przysiółków, koloni, osad itd. Izera w bazie TERYT nie występuje. Ciekawostką jest za to, że status osad mają schronisko PTTK Na Stogu Izerskim (identyfikator 0191282) oraz Rozdroże Izerskie (id. 0191276), przynależne administracyjnie do wiejskiej części gminy Mirsk.
Nie ma Izery także we Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części z 2015 r., opublikowanym 19 października 2015 r. w Dzienniku Ustaw (poz. 1636) obwieszczeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Taki sam brak ujawnia wcześniejsza jego wersja z 2012 r. Chociaż jeszcze Spis Miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej J. Jodłowskiej z 1967 r. (ostatni rejestr przed 1980 r.), wyd. przez warszawskie Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, na s. 374 miejscowość Izera w gromadzie* Rębiszów wymienia.

W miejsko-wiejskiej gminie Mirsk – administrującej środkową częścią polskich Gór Izerskich – oczywiście zdają sobie sprawę z istnienia osady nad Izerą. Przecież mieszka w niej rodzina prowadząca schronisko Chatka Górzystów. W 2001 r. do Urzędu Statystycznego został przesłany wykaz ulic i miejscowości na terenie gminy Mirsk uwzględniający "Halę Izerską" jako osadę wsi Krobica. Trzy lata później urzędnicy mirskiego urzędu miejskiego przekazali uwagę do Urzędu Statystycznego, iż w wykazach miejscowości brakuje części (osad / osiedli): "Giebułtów bloki" przynależne do Giebułtowa oraz "Hala Izerska" przyporządkowana do Krobicy. Niestety urzędy szczebla centralnego wciąż Izery nie dostrzegają. Nie można więc mieć pretensji do lokalnego samorządu, że błędnie identyfikuje miejscowość nazywając ją "Halą Izerską".

Jak doszło do zagubienia w dokumentach Izery? Trudno dziś wytłumaczyć. Można się tylko domyślać, iż po wysiedleniu Niemców i nieosiedleniu Polaków, zniszczeniu zabudowań na przestrzeni lat pięćdziesiątych XX w., kiedy na Izerskiej Łące operowali tylko pogranicznicy i leśnicy, zwyczajnie osadę zapomniano. Jej obszar niejako samoistnie objęty został pieczą lasów państwowych, a ponieważ w Izerze nie było nawet leśniczówki i nikt w niej nie mieszkał – faktycznie przestała być miejscowością.
Po odkryciu jej na nowo w latach 80. XX w., kiedy Nową Szkołą zainteresowali się studenci z Zielonej Góry i narodziła się Chatka Górzystów nie używano już nazwy Izera, bo pleniła się Izerska Hala. Po zmianach ustrojowych stan ten trwa do dziś.

Wierząc, iż spotkam się z przychylnością, zwracam się do mirskich samorządowców o przedłożenie do właściwych urzędów centralnych stosownych dokumentów aby wreszcie kwestię Izery i Izerskiej Łąki formalnie uporządkować. Niechaj Izera wróci do urzędowego wykazu miejscowości w Polsce jako osada w Gminie Mirsk, zaś Izerska Łąka wreszcie zostanie oficjalnie tak nazwana.

Urzędowy nieporządek nie zmienia wszak faktu, że schronisko Chatka Górzystów znajduje się w osadzie IZERA, położonej nad rzeką Izerą, na IZERSKIEJ ŁĄCE.

---

Dziękuję Jerzemu K. Bieńkowskiemu, który już wiele lat temu wyjaśniał błędność nazwy Hala Izerska. Wskazane przez niego pierwsze tropy pomogły mi w dalszych dociekaniach. Nie tylko wobec nazwy Izera.
Dziękuję Anecie Szabli z Urzędu Miasta i Gminy Mirsk za informacje oraz poświęcony czas na przewertowanie miejskiego archiwum.

__________________
*) Najniższa (obok osiedli i miast) jednostka podziału administracyjnego Polski w latach 1954-72, wprowadzona w zastępstwie gmin wiejskich. ↑

Czytasz jedną ze stron artykułu. Przeczytaj także pozostałe:

1 2 3 4 5