Pierwszy pełnometrażowy dokument o Górach Izerskich

Mało które pasmo górskie w Czechach działalność człowieka zmieniła tak, jak Góry Izerskie. Są niemym świadkiem tego, jaka jest cena ludzkiego postępu zderzonego z naturą. Chociaż dziś należą do często wybieranych celów turystycznych, skrywają wiele tajemnic, za którymi podążali filmowcy. Kręcili najnowocześniejszymi technikami po czeskiej i polskiej stronie gór.

JIZERSKÉ HORY, pierwszy pełnometrażowy film dokumentalny o Górach Izerskich

JIZERSKÉ HORY — góry znane i nieznane

Pełnometrażowy dokument Jizerské hory jest drugim filmowym dziełem Viktora Kuny. W ten sposób nawiązał do swego nagradzanego dzieła o Karkonoszach z roku 2018, które wielokrotnie emitowała Czeska Telewizja, a jego niemiecka wersja obiegła kina w Niemczech. Film o Górach Izerskich Kuna rozpoczął od napisania scenariusza, a zakończył realizacją całego filmu.
"Człowiek Góry Izerskie zawsze krzywdził, więcej brał, niż dawał. Ten film miał być małą spłatą tego długu", streszcza swą motywację autor.

Kadr z filmu - Jizera

Film opowiada historię Gór Izerskich od ich powstania aż po naszą współczesność. Aby nie zabrakło niczego ważnego, Kuna konsultował się z kilkunastoma specjalistami z różnych dziedzin: przyrodnikami, historykami, muzealnikami i innymi. Niektórzy występują w filmie i opowiadają historie, które są dla poznania krainy rzeki Izery kluczowe.

Kadr z filmu - wiele uwagi autorzy poświęcili izerskiej faunie i florze

Powstał unikatowy i wizualnie ujmujący reportaż, nie tylko o przeszłości i teraźniejszości Gór Izerskich, ale i o ludziach, którzy tutaj pozostawili ślady, często większe niż mogliby sobie sami wyobrazić. Nowy dokument Viktora Kuny jest nie tylko ciekawą narracją, ale i memento.
"Największe wyzwanie? Wstać rano o piątej i wyjść w ośmiokilometrową wędrówkę na Pytlácké kameny, a potem kręcić albo czekać na jakieś zwierzątko... Na szczęście góry są piękne nawet kiedy jest pochmurno, a filmowi dodaje to tylko kontrastu" wyznaje Viktor Kuna. Ostatecznie wyzwania dla Kuny były potrójne: reżyserskie, operatorskie i montażowe.

Kadr z filmu - izerskie torfowiska to niezwykle cenny i bogaty biotop

"W trakcie prac przygotowawczych spotkałem się z René Bělohradským, dozgonnym miłośnikiem Gór Izerskich i fotografem", wspomina początki pracy twórca filmu. "Ten udzielił wiele cennych rad, a potem złapał za kamerę. Izerskie zna od dzieciństwa doskonale i był wartościowym, chociaż bardzo surowym konsultantem", dodaje Kuna.
"Kręcenie zajęło trzy lata, wspólnie zaczęliśmy mapować ożywioną i nieożywioną przyrodę, znane miejsca i te, do których nie prowadzą żadne ścieżki. Udało się kręcić nawet pod ziemią", uzupełnia René Bělohradský.

Dokument jest unikatowy jeszcze z jednego względu — w filmie zabrzmią skrzypcowe nagrania Viktora Kuny, który do roku 2002 zagrał 1000 solowych koncertów.

Kadr z filmu - izerskie osady, górskie kolonie, przysiółki i wioski, to nie tylko malownicze osiedla ludzkie, lecz nieprzebrane źródło inspiracji

Twórcy

Viktor Kuna

Viktor Kuna
Z Martinem Králem w 2018 nakręcili 90-minutowy film dokumentalny pt. Krkonoše, który wyczerpująco opowiada o najpiękniejszych miejscach tego pasma górskiego, jego geologicznym i geomorfologicznym rodowodzie, o florze, faunie, historii oraz działalności człowieka w Karkonoszach. Film wielokrotnie emitowała Czeska Telewizja; został nagrodzony na festiwalach RAJBAS i BEST FILMS 2018 w praskiej Lucernie, zaś podczas festiwalu TOUR FILM 2018 KARLOVY VARY był nominowany do nagrody. W roku 2019 trafił do kin niemieckich.
W latach 2008-12 Viktor Kuna uczestniczył w wielu wyprawach wysokogórskich w Pamir, Kaukaz, indyjskie Himalaje. Pływał także morskim kajakiem po Adriatyku oraz u wybrzeży Szwecji. Z tych wypraw przywiózł wiele krótkich filmów, np. o wyprawie kajakowej wokół Wysp Liparskich z alpinistą Radkiem Jarošem, albo o życiu w buddyjskich klasztorach w Indiach.
Studiował muzykę w Moskwie, Wiedniu i Chicago. Do roku 2002 zagrał ok. 1500 solowych koncertów skrzypcowych w Europie, Azji i Ameryce Płn. Występował jako solista z orkiestrami symfonicznymi i kameralnymi. W ramach tournée po USA w 2000 r. wykładał na kilku uniwersytetach na Florydzie, w Chicago, Nowym Jorku, w Alabamie i Illinois.
Nagrał siedem albumów, występował w cyklu Czeskiej Filharmonii, FOK, na Praskiej Wiośnie. Był gościem europejskich festiwalów w Salzburgu, Helsinkach, Tallinie, Würzburgu, Waszyngtonie, Brukseli i innych miastach. Założył i kierował festiwalami muzycznymi we Wiedniu, Linzu, Ahrensburgu i Bückeburgu.
W 2002 r. doznał urazu rdzenia kręgowego. Skutkiem były wielkie zmiany w jego życiu. Podjął naukę w Akademii Dyplomatycznej, a potem pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Rep. Czeskiej. Później także zarządzał projektami międzynarodowymi. W 2009 założył Festiwal Górski Oddech Gór. Regularnie podróżuje.

René Bělohradský

René Bělohradský
Jest synem Gór Izerskich, po których się włóczył od dzieciństwa jako skaut, tramp, wspinacz i fotograf. Fotografie publikuje w czasopismach, a o Górach Izerskich wygłasza wykłady. Dlatego wymiana aparatu fotograficznego na profesjonalną kamerę i wykorzystanie wieloletniego doświadczenia z Gór Izerskich było tylko naturalną konsekwencją. Podobnie jak nocne pobudki by przed świtem wyczekiwać na wierzchołku góry wschodu słońca albo toków cietrzewia.
Studiował na wydziale pedagogicznym i uczy języka angielskiego oraz turystyki w szkole średniej. Od roku 1995 działa jako przewodnik turystyczny, przede wszystkim w Północnych Czechach.
Jako że Bělohradský jest wybitnym znawcą Gór Izerskich, który się poświęca badaniom w obszarze lokalnej historii i jest współautorem książek o tej tematyce (np. o zagrodzie Clam-Gallasów), stał się doskonałym konsultantem Viktora Kuny przy realizacji filmu i zarazem doskonałym kompanem wycieczek po górach.

Eksperci

Dr Petr Nový

Dr Petr Nový, główny kurator Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu nad Nysą i redaktor naczelny czasopisma Sklář a keramik (pol. Szklarz i ceramik). Zajmuje się historią i teraźniejszością szkła i biżuterii. Jest autorem szeregu książek, katalogów wystawienniczych oraz dziesiątek tekstów publikowanych w Rep. Czeskiej i za granicą.

Mgr Šárka Mazánková

Mgr Šárka Mazánková, botaniczka, dendrolożka. Od 1996 zajmuje się zawodowo ochroną przyrody — ostatnich 15 lat w Agencji Ochrony Przyrody i Krajobrazu R. Cz. w Libercu. Zajmuje się ochroną izerskich torfowisk, pomnikowych drzew i badaniami botanicznymi. Publikuje artykuły i wygłasza wykłady popularnonaukowe.

Dr Zdeněk Špíšek

Dr Zdeněk Špíšek, przyrodnik, botanik, zgłębia geomorfologię, wegetację alpejską, zajmuje się ekspansją jarzębu domowego i wysadzaniem drzew owocowych. Z kolegą odkrył dwa nowe gatunki na wyspie Borneo. Pracuje w katedrze botaniki Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu.

Dr Milan Svoboda

Dr Milan Svoboda, jest historykiem i nauczycielem akademickim w katedrze historii Uniwersytetu Technicznego w Libercu. Zajmuje się najstarszymi dziejami Czech, regionalną historią, zwyczajami szlachty, kościołem i kulturą książęcą. Wydał m. in. opracowania i książki o Redernech, Gallasach i Clam-Gallasach.

Instytucje, organizacje i przedsiębiorstwa, które wsparły finansowo powstanie filmu JIZERSKÉ HORY

Generalnym sponsorem realizacji filmu jest grupa ČEZ. Produkcję filmu wsparły także: Kraj Liberecki, Miasto Jablonec nad Nysą, Fundacja Ivana Dejmala, Czeskie Towarzystwo Ergonomiczne i inni.

Premiera filmu o Górach Izerskich 22 lutego '22 w libereckim kinie WARSZAWA

Jizerské hory

• Dokument, Česká republika, 2022
• 90 min, format: DCP, 4K, 5.1, MP4
• Reżyseria, scenariusz, montaż, muzyka, narrator: Viktor Kuna
• Operatorzy: Viktor Kuna, René Bělohradský
• Dystrybucja w Republice Czeskiej: Viktor Kuna — DECH HOR