Świeradów-Zdrój zawdzięczał mu historyczną nazwę, a bajkopisarze twórczy temat

Jedyny prawdziwy FLINS z Gór Izerskich, to przepiękne szczotki kwarcu różowego, kwarc mleczny i inne związki krzemu (fot. Muzeum Ziemi JUNA / Galeria JUNA w Szklarskiej Porębie)

FLINS — rozpala wyobraźnię od wieków. Obrósł w legendy, dorobił się piśmiennictwa. Na jego temat toczyła się niejedna dyskusja. Tylko właściwie na temat kogo-czego? Słowiańskiego bałwana, jak chcą rozmiłowani w legendzie? Czy raczej minerału, który dawał mieszkańcom Gór Izerskich przez setki zatrudnienie i dochody?

Prezentujemy wybór piśmiennictwa nt. Flinsa — rzekomego bóstwa Słowian Połabskich. Ukazuje w pigułce poświęcony mu dorobek popularnonaukowy i jego obecność w miejscowej kulturze. Zawiera się ona głównie w warstwie słownej. Poza dawnymi przedstawieniami Flinsa-boga, niemal brak nam współczesnych obrazów, rzeźb, lub grafik wyobrażających postać. Czy to znak, że jednak mało kto wierzy w jego istnienie, czy raczej przeoczenie artystów potencjalnego tematu?

Lekturę poniższej listy można rozpocząć (bądź nań zakończyć), pozycją z naszego magazynu: Pogrzeb świeradowskiego Flinsa. Tym, którzy wolą wierzyć w Świętego Mikołaja — radzimy nie czytać ;).

Kwarc mleczny eksploatowany był przez setki lat w Górach Izerskich do wytopu pięknego kryształowego szkła, najobficiej występuje w górze Biały Kamień / Kwarc, niefortunnie przemianowanej na Izerskie Garby . Nieliczne okazy mogą zawierać małe ilości złota (fot. A. Lipin)

Biały Flins, Lwiniec, Wyrwak-Zmarlak i Izerskie Garby, czyli... : o magicznych miejscach, lwie i dawnych wierzeniach na naszych terenach, Paweł Łupicki, „Izery” 2008, nr 3, s. 12-13
dostępny w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej

Bożek Flins w polskim piśmiennictwie, Ryszard Kincel, „Na Szlaku” 2003, nr 10, s. 14
dostępny w czytelni regionalnej Książnicy Karkonoskiej

Wojciech Browarny, HISTORIE ODZYSKANE. LITERACKIE DZIEDZICTWO WROCŁAWIA I DOLNEGO ŚLĄSKA

Bóg „Ziem Odzyskanych”. Flins w piśmiennictwie polskim XIX-XXI wieku, Wojciech Browarny, W: Historie odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska, Wrocław 2019, s. 289-341
dostępna w wypożyczalni regionalnej Książnicy Karkonoskiej

Grzegoż Żak, IZERBEJDŻAN

Izerbejdżan i inne kraje pagórzaste, Grzegorz Żak, Studniska Dolne 2006
dostępna w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej

Kryształ górski, kolejny związek kwarcu, z okolic kopalni STANISŁAW. Okaz z kolekcji Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu Wrocławskiego (fot. Roksana Knapik)

Lwiniec i Świeradów-Zdrój, Krzysztof R. Mazurski, „Informator Krajoznawczy” 1884, nr 3-4, s. 23-26
dostępny pod adresem ansibl.com/mazurski.eu/krm

Kwarc różowy, prawdziwy skarb Gór Izerskich, to doceniany przez kolekcjonerów i jubilerów kamień ozdobny (fot. Muzeum Ziemi JUNA / Galeria JUNA w Szklarskiej Porębie)

O nazwie Świeradów i Flinsberg, Kamil Zarębiński, „Notatnik Świeradowski” 2008, nr 11, s. 5
dostępny w archiwum „Notatnika Świeradowskiego”

O Serbach i ich bożku Flinsie W: Dawne podania ludowe znad Kwisy, Maria Bagrij-Szopińska, Lubań, 1997
dostępna w czytelni regionalnej Książnicy Karkonoskiej

Krzysztof R. Mazurski, ŚWIERADÓW-ZDRÓJ I OKOLICE

Świeradów-Zdrój i okolice, Krzysztof R. Mazurski, Warszawa 1986
dostępna w wypożyczalni regionalnej Książnicy Karkonoskiej

Z Jeleniej Góry na Górę Flinsa, Jarosław Szczyżowski, „Karkonosze” 2016, nr 3, s. 33-34
dostępnay w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej