Szklarska Poręba jest znana jako największy ośrodek narciarstwa w Karkonoszach, ale też z hutnictwa szkła i artystów

Po raz pierwszy nazwa Szklarskiej Poręby wymieniona została w dokumencie z 7 sierpnia 1366 r., który dotyczył sprzedaży "z dawna istniejącej huty". Z czasem w Szklarskiej Porębie powstały kolejne huty: nad Czeskim Brodem, na Białej Dolinie, pod Babińcem, na Orlu i największa z nich JÓZEFINY, znana od 1956 r. jako Huta Szkła Kryształowego JULIA.

Wnętrze huty Józefiny na starej rycinie

Od końca XIX wieku Szklarska Poręba, która z osady hutniczej przekształcała się w największy z sudeckich ośrodków turystyczno-wypoczynkowych, stała się też fenomenem kulturowym — kolonią artystów. Zamieszkał tutaj Carl Hauptmann, autor przetłumaczonej niedawno na język polski Księgi Ducha Gór i jego młodszy brat Gerhart, karkonoski laureat literackiej Nagrody Nobla. Z czasem dołączyli i inni twórcy, a malarze w 1922 r. utworzyli Stowarzyszenie Artystyczne św. Łukasza. Po drugiej wojnie światowej w Szklarskiej Porębie mieszkał wybitny malarz-symbolista Wlastimil Hofman. Pracę wznowiła huta szkła, do której przybyli znani projektanci: Henryk Albin Tomaszewski, Janusz Owsiewski, a następnie Regina i Aleksander Puchałowie. Dziś w Szklarskiej Porębie działa środowisko artystyczne skupione w Stowarzyszeniu NOWY MŁYN.

Nawiązując do tych niezwykłych tradycji w 2005 r. Szklarska Poręba, jako drugie po Kazimierzu nad Wisłą polskie miasto, została przyjęta do Europejskiej Federacji Kolonii Artystycznych EURO-ART. Zrzesza ono 36 wyjątkowych miast europejskich, które znane są przede wszystkim z twórczości artystycznej.

Burmistrz Arkadiusz Wichniak 5 listopada 2007 r. podpisał z Jego Magnificencją Rektorem wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych prof. dr hab. Jackiem Szewczykiem umowę o współpracy, w ramach której odbywają się w mieście, między innymi, cykliczne plenery i wystawy prac wrocławskich studentów. Jest to najprawdopodobniej jedyna taka umowa w kraju zawarta pomiędzy samorządem lokalnym a wyższą uczelnią artystyczną.

W LEŚNEJ HUCIE w Szklarskiej Porębie od lat prowadzonej przez Henryka Łubkowskiego i w piechowickiej hucie JULIA, między 3 a 11 lipca 2009 r. odbyła się kolejna edycja międzynarodowego EKOGLASS FESTIWALU. Patronat honorowy sprawowali Marszałek Marek Łapiński i Burmistrz Arkadiusz Wichniak, a partnerami była Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Karkonoski Park Narodowy, Fundusz Ochrony Środowiska, Urząd Miejski w Szklarskiej Porębie i wrocławski Ośrodek Kultury i Sztuki.

Podstawową ideą tego artystycznego wydarzenia była dbałość o ochronę środowiska naturalnego człowieka i walka z jego postępującym zanieczyszczeniem poprzez przedstawienie możliwości recyklingowego wykorzystania stłuczki szklanej do ponownego wytopu. Pozostając odpadem stłuczka szklana posiada praktycznie nieograniczony okres biologicznego rozkładu, a wtórne jej użycie jako surowca staje się dziś nakazem chwili. Godnym podkreślenia jest fakt, że plener odbył się właśnie w kolonii artystów — Szklarskiej Porębie, miejscowości w której, ze względu na malownicze położenie i turystyczno-wypoczynkowy charakter, szczególną wagę przywiązuje się do ochrony środowiska.

Jíři Šuhájek dmucha szkło w Orlu

Do hut nad rzeką Kamienną przybyli wybitni twórcy szkła artystycznego z Polski: prof. dr hab. Małgorzata Dajewska dr Mariusz Łabiński, Beata Damian-Speruda, Marzena Krzemińska, Igor Wójcik, Maciej Zaborski, z Czech: Jakub Berdych, Andrej Nemeth, Oldřich Pliva , Jíři Šuhájek i ze Słowacji Patrik Illo i Martin Muranica. Artyści prezentowali swoje niezwykłe umiejętności na otwartych dla publiczności pokazach w LEŚNEJ HUCIE. W Centrum Edukacji Ekologicznej Karkonoskiego Parku Narodowego w Szklarskiej Porębie 10 lipca br. odbyło się sympozjum, którego uczestnicy starali się odpowiedzieć na pytana o kierunki rozwoju współczesnego szkła artystycznego.

Jeden ze studentów wrocławskiej ASP demonstruje szklarskie rzemiosło

Zamknięcie pleneru odbyło się w niecodziennej scenerii dawnej huty szkła na Orlu. Tutaj właśnie grupa artystów tworzących w ramach EKOGLASSU, po 119 latach od zamknięcia huty, ponownie rozpaliła piec do wytopu szkła i zaprezentowała swoje umiejętności. Na kiermaszu tuż obok pieca hutniczego można było nabyć szklane dzieła sztuki młodych wrocławskich artystów z Akademii Sztuk Pięknych.

Jesienią 2009 r. w Muzeum Karkonoskim — Domu Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie odbędzie się poplenerowa wystawa szkła artystycznego prezentująca unikatowe dzieła szklarskie powstałe podczas trwania tego wyjątkowego pleneru. Następnie wystawa zostanie zaprezentowana w Galerii wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych.